تفاوت اضطراب و استرس و راههای مقابله با آن
در روانشناسی به هر وضعیتی که به بروز تغییراتی در محیط بیرونی یا درونی فرد منجر شده و او ناچار شود برای بازگشت به حالت تعادل پیشین خود انرژی صرف کند استرس گفته میشود.
وقتی که این استرس حالت فراگیر پیدا کند به طوری که تمام حالت وجود فرد و فکر او را در بر گیرد در صورت داشتن منبع مشخص که بر اساس آن فرد بداند علت دلشوره و تنش چیست ترس نامیده شده و در صورتی که فرد علت تشویش، دلهره، دلشوره و استرس خود را نداند به آن اضطراب گفته میشود.
اضطراب انواع گوناگونی دارد و در سنین مختلف خود را به شکلهای متفاوتی نشان میدهد به عنوان مثال در دوران شیرخوارگی و نوپایی کودکان با اضطراب جدایی مواجهند و در دوران مدرسه به ویژه در سالهای آغازین اضطراب و هراس از مدرسه در آنها مشاهده میشود.
در دوران نوجوانی اضطرابها ناشی از مسائل مربوط به بلوغ، استقلال رأی و در جامعه ما کنکور و ورود به دانشگاه هستند.
در دوران بزرگسالی علل بروز اضطراب متفاوت است که از جمله آنها میتوان مسائل مربوط به امنیت فردی، اجتماعی، شغلی، ازدواج، فرزندآوری و آینده فرد خانوادهاش را نام برد.
در سنین میانسالی با توجه به تغییر نقشهای افراد و ورود فرزندان آنها به سنین نوجوانی و دانشگاه جنس اضطراب افراد متفاوت میشود و این دامنه افکار اضطرابآمیز به ازدواج و آینده فرزندان نیز گسترش مییابد.
حدود 60 سالگی افراد با مسائلی از قبیل مشکلات جسمانی، نگرانی در زمینه سلامت، بازنشستگی، تنهایی و سوگ ناشی از دست دادن همسر مواجه میشوند که این مسائل تا پایان عمر بسته به وضعیت زندگی فرد، خانواده و همسرش میتواند شدت کمتر یا بیشتری داشته باشد.
بهترین راه برای کاهش اضطراب در سطح فردی و اجتماعی آموزشهای فراگیر توسط نهادهای عمومی و خصوصی در سطوح مدارس، محیطهای شغلی و ادارات و آموزشهای خانواده است که به ویژه میتوان با استفاده از آموزشهای مهارتهای مقابله با اضطراب و استرس در محیطهای شغلی و نیز شناخت عوامل ایجادکننده اضطراب و استرس در این محیطها شاهد کاهش چشمگیری در میزان اضطراب بین افراد جامعه باشیم.
راههای مقابله با اظطراب
یک ورزش تنفسی را امتحان کنید
به جای فکر کردن به صورت حسابها یا ثبت نرخ بیکاری، روی تنفس خود متمرکز شوید. به طور کامل نفس بکشید، مکث کرده و سپس آن را آزاد سازید. بر اساس گفته دکتر مایکل، سرپرست Penn Program برای مدیریت استرس در سازمان سلامت دانشگاه پنسیلوانیا، بعد از 10 بار تکرار تنفس عمیق باید مقداری آرامش پیدا کنید. مدیتیشن با تمرکز زیاد
این مدیتیشن به جای پرداختن به غم و غصهها تمرکز روی لحظه حال را تاکید دارد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه کتاب Full Catastrophe Living: استفاده از جسم و ذهن برای مقابله با استرس، درد و بیماری را مطالعه کنید (نویسنده آن دکتر Jon Kabat-Zinn میباشد). همچنین از دیگر کتابهای مفیدی که در این خصوص توسط متخصصین امر نوشته شده نیز می توانید استفاده کنید.(پیشنهاد می کنیم تا با قرار دادن یک زمان مشخص در روز، بطور منظم هر چند کوتاه ، 10 الی 15 دقیقه مطالعه نمایید.)
مغز خود را درگیر سازید
مغز اضطراب را در دو ناحیه جداگانه پردازش میکند. بادامه (نام ناحیه ای در مغز) پاسخ جنگ را ساطع میکند، درحالیکه قشر پیشین جلویی مغز کارهایی اجرایی، مثل تصمیم گرفتن را کنترل میکند. یک مطالعه نشان داد که افرادی که مستعد اضطراب هستند اگر در یک فعالیت که نیازمند انحراف توجه از بادامه به قشر پیشین جلویی مغز است درگیر شوند، برای حل و فصل نگرانیهای خود دچار مشکل میشوند. بعضی یافتهها حاکی از آن هستند که استفاده از دیگر تکنیکهای موفقیت آمیز مانند انحراف توجه با کیفیت بالا، مثمرثمر میباشند.(با مطالعه یا آموزش روشهای فوق بوسیله متخصصین آنها را فرا بگیرید.)
معاشرت اگر وقت خود را صرف با دوستان و خانواده خود بکنید، نه تنها ذهن خود را مشغول امور بیهوده نمیکنید بلکه با تمرکز روی خنده و غلبه بر ترس و نگرانیها، خلق و خوی خود را بهبود میبخشید. در زمانهای سختی، معاشرت کردن به معنی همدردی با همسالان و رفقا میباشد. اما به جای صحبت درباره مسائل منفی، راجع به پیشرفتهای مثبت بحث کنید.
فعالیت بدنی
ورزش یکی دیگر از تاکتیکهای تغییر توجه از اضطراب میباشد. ورزش به خاطر آرامش زیادی که در خود دارد، سبب افزایش میزان دپامین میشود که این به نوبه خود باعث بهبود خلق و خو میگردد. درگیر شدن با فعالیت بدنی به فرد حس کنترل و موفقیت میبخشد، که میتواند اضطراب و دودلی را تحت الشعاع قرار بدهد. یک مورد که باید مد نظر داشته باشید این است که اجازه ندهید ذهن در هر جایی که خواست پرسه بزند.
مراقبت پیشگیرانه
اضطراب یک احساس قوی است که فرد را از پای در میآورد. اما به جای نوشیدن نوشابههای الکلی، خوردن غذاهای چرب و تماشای تلویزیون، اصول اساسی سلامتی و مراقبت پیشگیرانه را دنبال کنید: به طور فیزیکی فعالیت داشته باشید، خوب بخورید و به اندازه کافی استراحت نمایید. همچنین از مواد شیمیایی مثل کافئین و نیکوتین اجتناب بورزید، چون که این مواد اضطراب را بدتر میکنند.
تکنیکهای رفتاری و شناختی
دکتر اسرائیل ایبرزن، استاد روان پزشک و روان شناس در دانشگاه میشیگان، تکنیکهای رفتاری و شناختی را برای کمک به بیماران به کار میگیرد تا آنها بتوانند بر اضطراب غلبه کنند. این تکنیکها شامل تغییر حکایت مربوط به اضطراب میباشند و فاصله احساسی را به وجود میآورند و دلهوره را به گونهای دیگر مورد بررسی قرار میدهند. از آنجا که این واکنشها به سختی درک میشوند، این دکتر توصیه میکند که باید از متخصصین در این زمینه کمک بگیرید.
روان درمانی
درمان برای افرادی که جویای اطلاعات بیشتر در مورد تکنیکهای رفتاری و شناختی غلبه بر اضطراب هستند، مفید میباشد، همچنین برای افرادی که دچار آشوبهای بالینی هستند، کمککننده است. بر اساس سازمان غیرانتفاعی اختلالات اضطرابی در آمریکا، اختلالات اضطرابی شایعترین بیماری در ایالات متحده میباشند. یک روان درمان بیماری را به طور تخصصی تشخیص میدهد و کمک و درمان خاص را ارائه میدهد.